ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Nicopolis TV

ITV

Blogs

https://prevezaposto.gr/archives/24478

https://www.joinsports.gr/tag/kostas-kalentzis/

Κώστας Καλέντζης: «Η τέχνη αποτελεί ασπίδα προστασίας για τους νέους»

Χειρίζεται το πινέλο με την ίδια ευκολία που δίδασκε μαθηματικά στο χώρο της εκπαίδευσης επί τριανταπέντε ολόκληρα χρόνια και στο αίμα του κυλά το μικρόβιο της ζωγραφικής!

by  mm ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΚΟΛΑΣ Σεπτέμβριος 24, 2017, 23:50 0

Ο Κώστας Καλέντζης είναι ένας καλλιτέχνης που επιζητά να ικανοποιεί την έμφυτη ανάγκη του για έκφραση των εσωτερικών του αναζητήσεων μέσω της εικαστικής τέχνης, αλλά και να δείχνει, κυρίως στους νέους ανθρώπους, πως η ζωγραφική και κάθε μορφή τέχνης, αποτελεί ένα «υπερόπλο», το οποίο μπορεί να γίνει ασπίδα ψυχικής ισορροπίας απέναντι σε κάθε αντιξοότητα της ζωής.

Συναντήσαμε τον Πρεβεζάνο ζωγράφο στο ατελιέ του και «ταξιδέψαμε» μαζί του μέσα από μία συνέντευξη γεμάτη χρώματα και… αριθμούς!

Η τέχνη είναι… γένους θηλυκού. Αυτό σας βοηθάει να την κατανοήσετε καλύτερα ή σας δυσκολεύει;

Με ξαφνιάζετε, δε μου έχει γίνει ξανά αυτή η ερώτηση! Τώρα που το σκέφτομαι… κατά μια έννοια η τέχνη δεν μπορεί να διερευνηθεί ολοκληρωτικά, απλώς προσεγγίζεις μια εκδοχή για την αλήθεια της. Με το πέρασμα του χρόνου, όλα εξελίσσονται, γιατί αλλάζουν τα αισθητικά πρότυπα. Υπάρχει ένα τέτοιο στοιχείο στη γυναίκα, λόγω της μειονεκτικής θέσης της κατά το παρελθόν στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες. Στην προσπάθειά της να επιβιώσει δεν εκδήλωσε όλα τα χαρακτηριστικά του εσωτερικού της κόσμου γι’ αυτό και είναι δύσκολο να την εξερευνήσεις. Η γυναίκα είναι όπως και η τέχνη σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη!

Τι σας οδήγησε να μπείτε στον κόσμο της ζωγραφικής;

Η έφεση προς την τέχνη ενυπάρχει σε πολλούς ανθρώπους και χαρακτηρίζεται από τον περισσότερο κόσμο ως «ύπαρξη ταλέντου». Αυτό πιστεύω ότι συνέβη και σε μένα. Από πολύ μικρός έκανα κάποια σχεδιάκια και αυτή τη δημιουργική ενασχόληση τη συνέχισα ερασιτεχνικά. Αναγκαστικά, ωστόσο, λόγω των δύσκολων συνθηκών της εποχής στην οποία μεγάλωσα, ακολούθησα το δρόμο των σπουδών (σ.σ. μαθηματικό Ιωαννίνων) σε τόπο κοντά στην πόλη μου και έτσι μπήκα στον εκπαιδευτικό χώρο. Ποτέ όμως δεν σταμάτησα να ζωγραφίζω. Έχω επισκεφτεί πολλές πινακοθήκες και μουσεία της Ευρώπης. Διάβασα πολύ και δημιούργησα ένα θεωρητικό υπόβαθρο για την ενασχόλησή μου με την εικαστική τέχνη. Ως ερασιτέχνης ζωγράφος τόλμησα να κάνω πολλές εκθέσεις και έτυχα μιας ευρύτερης αποδοχής στον τόπο μου. Κάποια στιγμή, μολονότι ένιωσα ότι υπήρξε κάποια εξέλιξη όσο αφορά στο εικαστικό αποτέλεσμα, αυτό δε με ικανοποιούσε απόλυτα με την έννοια ότι διαφοροποιούνταν σε σχέση με έργα φτασμένων ζωγράφων. Μην μπορώντας να προσδιορίσω ακριβώς τη διαφορά, θεώρησα πως ήταν απαραίτητες οι εικαστικές σπουδές προκειμένου να μπορέσω να συνεχίσω, αλλιώς δεν υπήρχε νόημα.

Άρχισα σπουδές τα καλοκαίρια στο εικαστικό εργαστήριο της Ιωάννας Οικονομίδου στην Αθήνα. Αυτό ήταν καθοριστικό για την εξέλιξή μου. Οι σπουδές μπορώ να πω με απελευθέρωσαν από τα δεσμά του ερασιτεχνισμού και τα έργα μου άρχισαν να εμπεριέχουν μια καλλιτεχνική αξία, την οποία ωστόσο οι περισσότεροι, λόγω απουσίας εικαστικής παιδείας δεν μπορούσαν να εκτιμήσουν. Για μένα φυσικά,, αυτό ήταν κάτι που με γέμισε με όρεξη και αυτοπεποίθηση, ώστε να συνεχίσω με ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό την εικαστική μου περιπέτεια. Μετά από κάποια χρόνια υπέβαλα φάκελο με έργα και δραστηριότητές μου στο Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας (σ.σ. φορέας του Υπουργείου Πολιτισμού για τους καλλιτέχνες) και κατόπιν σχετικής αξιολόγησης έγινα μέλος στο τμήμα ζωγραφικής. Για να χαριτολογήσουμε έγινα ζωγράφος και «με τη βούλα» του αρμόδιου υπουργείου του κράτους.

Καταλαβαίνετε πότε ένα έργο σας θα κάνει επιτυχία; Το διαισθάνεσθε;

Αυτό που διαισθάνομαι είναι η καλλιτεχνική αξία του έργου κι αυτό που μου έχει «διδάξει» η εμπειρία μου είναι ότι όσο ένα έργο ενσωματώνει μεγαλύτερη καλλιτεχνική αξία τόσο μικρότερη είναι η αποδοχή του από το ευρύ κοινό. Κι αυτό γιατί η πλειοψηφία των συμπολιτών μου σε ζητήματα τέχνης δεν έχει την απαιτούμενη παιδεία. Αυτό εγώ προσωπικά, τουλάχιστον σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, προσπαθώ να το διορθώσω με σεμινάρια πάνω στον κώδικα εικαστικής τέχνης.

Πιστεύετε ότι η έννοια του καλλιτέχνη έχει φθαρεί στις μέρες μας; Κάποιοι λένε ότι παλαιότερα υπήρχαν περισσότεροι πραγματικοί καλλιτέχνες, ενώ τώρα τους ψάχνουμε με τα… κιάλια. Το πιστεύετε αυτό;

Όχι, δεν το πιστεύω! Απλώς η κοινωνία μας κάνει άλλη ιεράρχηση και κυρίως τα μέσα (ΜΜΕ) προβάλλουν χρόνια τώρα σαθρά πρότυπα φθηνής αξίας με αποτέλεσμα αυτή η κοινωνία να διαπαιδαγωγείται ανάλογα. Αποτέλεσμα αυτού είναι να μην μπορεί να αναγνωρίσει αξίες, άρα και στο χώρο της τέχνης και με αυτή την έννοια το καλλιτεχνικό μας δυναμικό να μην τυγχάνει της δέουσας αναγνώρισης.

Μεταφορικά μιλώντας, έχει υποβαθμιστεί το αισθητήριο γεύσης και όσφρησης μιας μεγάλης μερίδας ανθρώπων. Τους πακετάρουν πολιτισμικά «απόβλητα» και τα τρώνε καθημερινά.

Τι είναι αυτό που πρέπει να διαθέτει ένας καλλιτέχνης για να έχει διάρκεια και συνέπεια η δουλειά του;

Ένας πραγματικός καλλιτέχνης διαρκώς μαθαίνει και αυτό του δίνει τη δυνατότητα να εξελίσσεται. Επειδή ο χώρος της τέχνης δεν έχει οροφή, η ταπεινότητα πρέπει να τον συνοδεύει σε όλα τα στάδια της καλλιτεχνικής του δημιουργίας.

Με δεδομένο πως πηγή έμπνευσης στην τέχνη για τον άνθρωπο αποτέλεσε η γεωμετρία, η ιδιότητα του εκπαιδευτικού ως μαθηματικού σάς βοήθησε να αναπτύξετε περισσότερο το ταλέντο σας στη ζωγραφική;

Όχι μόνο με βοήθησε, αλλά πιστεύω ότι εσωτερικά μέσα μου αυτό υπήρξε και η γενεσιουργός αιτία ενασχόλησής μου με τα εικαστικά. Για παράδειγμα, η «χρυσή τομή» (σ.σ. μαθηματικό ζήτημα που εφαρμόζεται ως αισθητικός κανόνας εδώ και αιώνες), είναι μία μαθηματική σχέση με την οποία δομείται ο φυσικός μας κόσμος που μας δίνει στις επιλεκτικές του στιγμές τα αισθητικά μας πρότυπα.

Τα μαθηματικά υπήρξαν τα εργαλεία στην ανάπτυξη της τέχνης ή η τέχνη είναι φυσική προέκταση των μαθηματικών; Τι πιστεύετε;

Έχω θετικές εκδοχές και για τις δύο απόψεις. Για την πρώτη άποψη, οι κανόνες που εφαρμόζονται για τη σχεδίαση φυσικών μοντέλων, μέσα ή έξω από το εργαστήριο, είναι μαθηματικοί κανόνες, επομένως και εργαλεία. Όσον αφορά τη δεύτερη άποψη, η φύση που μας παρέχει διαχρονικά τα αισθητικά πρότυπα δομείται και στη βάση μαθηματικών κανόνων πχ της «χρυσής τομής».

Πρέπει ο καλλιτέχνης να έχει κάτι καινούριο να «πει»;

Είτε εκφράζεται εσωτερικά, είτε με τα έργα του απεικονίζει μια περιβαλλοντική ή κοινωνική πραγματικότητα, εφόσον ζει και δημιουργεί σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, πρέπει να ανιχνεύει και να αναδεικνύει το καινούργιο. Κατά μια έννοια είναι πρωτοπόρος στην κοινωνία και αυτό ιστορικά έχει καταγραφεί.

Όλα όσα έχετε καταφέρει στο χώρο της ζωγραφικής είναι αντάξια των προσδοκιών σας;

Όχι, δεν είναι και αυτό έχει δυο πτυχές. Η μία είναι ότι δεν διένυσα αυτή την έτσι κι αλλιώς τεράστια απόσταση για την ολοκλήρωση στο χώρο της τέχνης. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες αφήνουν εκκρεμότητες. Η δεύτερη έχει να κάνει με τη γενικότερη αποδοχή στα τοπικά μας όρια και αφορά ευτυχώς λίγους «επώνυμους» ανθρώπους. Στις τοπικές κοινωνίες στην αξιολόγηση και αποδοχή υπεισέρχονται κριτήρια άσχετα με το αξιολογικό αντικείμενο. Σε γενικές γραμμές όμως η πόλη και ο εκπαιδευτικός κόσμος με τίμησε για το έργο και την προσφορά μου.

Από που αντλείτε έμπνευση για τα έργα σας;

Ειλικρινά δεν έχω κάποια συγκεκριμένη απάντηση! Επειδή ζωγραφίζω πολύ εκτός ατελιέ, μπορεί θεματικά να έχω ως μοντέλο οτιδήποτε. Από ένα ασήμαντο αντικείμενο μέχρι ένα κομμάτι του λιμανιού της πόλης μας. Αρκετές φορές εκφράζομαι ανεικονικά και με διάφορες τεχνικές. Αυτό που με απασχολεί μόνο είναι η ενσωμάτωση καλλιτεχνικής αξίας στα έργα που δημιουργώ.

Με άριστα το 10, τί βαθμό θα βάζατε στα έργα σας;

Εγώ δεν είμαι ικανοποιημένος ποτέ από τα έργα μου γι’ αυτό και κατά καιρούς κάνω επεμβάσεις σε παλαιότερα! Άρα δε θα έβαζα ποτέ στον εαυτό μου «άριστα». Έχει τύχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό να αξιολογηθεί με «άριστα» η δουλειά μου. Θεωρώ όμως ότι και αυτή η αξιολόγηση είναι για τους αξιολογητές μου μια υποκειμενική άποψη.

Η τέχνη της ζωγραφικής την οποία υπηρετείτε τόσα χρόνια σας έχει στερήσει κάποια πράγματα; Από την προσωπική σας ζωή ενδεχομένως;

Ασφαλώς και μου έχει στερήσει… Το καφενείο, ως χώρο άσκοπων πολλές φορές συζητήσεων, με την χαρτοπαιξία, το λίγο οξυγόνο και τον πολύ καπνό (σ.σ. γέλια).

Η κρίση έχει επηρεάσει την τέχνη;

Όχι, την τέχνη δεν την επηρέασε. Ιστορικά, άλλωστε, σε περιόδους κρίσης η τέχνη ανθεί και έχει καταγραφεί ότι σε τέτοιες περιόδους γεννήθηκαν πολλά καινούρια ρεύματα. Αυτό που επηρέασε είναι η δυσκολία αντιμετώπισης του κόστους για την ενασχόληση αυτή και για τους καθαρά επαγγελματίες αναμφίβολα επέφερε μια σημαντική μείωση στο εισόδημά τους.

Τα μίντια, επί πολλά χρόνια, προέβαλλαν έντονα το lifestyle. Όλο αυτό, όμως, σιγά σιγά ξεφούσκωσε… Θα ήθελα το σχόλιό σας.

Είναι πολύ επιεικές αυτό που τίθεται ως περιεχόμενο ερώτησης… Έγινε πολύ βαθύτερη και μεγαλύτερη ζημιά στην ελληνική κοινωνία όσον αφορά αυτά τα πρότυπα. Υπήρξε μια μεγάλη αλλοτρίωση με στόχο την εύκολη χειραγώγηση και σήμερα εισπράττουμε τα αποτελέσματά της.

Την κριτική πώς τη δέχεστε;

Την κριτική την επιζητώ από ανθρώπους που έχουν γνώση του χώρου. Από μη μυημένους στην τέχνη, η κριτική γίνεται το έναυσμα για να τους πω πέντε πράγματα παραπάνω. Όλα αυτά τα άτομα τα αντιμετωπίζω με συμπάθεια και κατανόηση.

Τι είναι πιο εύκολο; Να εξηγείτε σε έναν μαθητή ένα μαθηματικό πρόβλημα ή να κάνετε έναν αδαή να καταλάβει τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από την τέχνη της ζωγραφικής;

(σ.σ. γέλια) Ούτε συζήτηση! Ασφαλώς με την εμπειρία τριανταπέντε χρόνων στην εκπαίδευση έχω πια τη βεβαιότητα ότι το να εξηγήσω κάποιο μαθηματικό πρόβλημα σε έναν μαθητή είναι κάτι πιο εύκολο από το να επιχειρήσω να περάσω σε έναν αδαή ως προς την τέχνη ένα οποιοδήποτε μήνυμα.

Κλείνετε τα μάτια σας και προσπαθείτε να χαλαρώσετε. Που βρίσκεστε;

(σ.σ. γέλια). Για να είμαι ειλικρινής δεν μπορώ να απαντήσω στην ερώτηση, γιατί δε βρίσκομαι ποτέ στη διαδικασία χαλάρωσης παρά μόνο όταν κοιμάμαι! Επομένως δεν μπορώ καν να φανταστώ που θα βρισκόμουν, αν κατάφερνα να χαλαρώσω. Όσοι με γνωρίζουν, ξέρουν πως είμαι διαρκώς σε εγρήγορση.

Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στα νέα παιδιά που επιθυμούν να μυηθούν στα μυστικά της ζωγραφικής;

Θα τους έλεγα πως η ζωγραφική και γενικότερα η τέχνη είναι το ισχυρότερο από τα «αντισώματα» για τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν στη ζωή τους. Ένα πραγματικό «υπερόπλο» το οποίο πρέπει να χρησιμοποιήσουν ώστε να αντιμετωπίσουν κάθε είδους αντιξοότητα.

Ο τελευταίος λόγος σε ’σας…

Όπως η παρουσία σας και μάλιστα με την ιδιότητα του δημοσιογράφου με χαροποίησε ιδιαίτερα, την ίδια χαρά αισθάνομαι και θα αισθάνομαι με την παρουσία ανθρώπων κυρίως νέων στο ατελιέ μου. Έχω την πεποίθηση ότι στον καθένα θα μπορώ να πω κάτι ενδιαφέρον!